Mkomazi Tanzania

Kraamkamer voor neushoorns

De Suzuki Rhino Club vindt haar oorsprong in het project in Mkomazi. Geïnspireerd door Tony Fitzjohn besloot een aantal mensen geld te gaan inzamelen om Tony te helpen bij zijn project. De Suzuki Rhino Club was meer dan 15 jaar lang een van de grootste donateurs van het project in Mkomazi. Er is in die 15 jaar heel veel bereikt want de neushoorn populatie is gegroeid van 8 naar de grootste neushoornpopulatie van Tanzania. Het project is in 2019 overgenomen door de Tanzaniaanse overheid en die heeft grootse plannen met de neushoorn populatie. Het is de neushoornkraamkamer van Tanzania. Vanuit Mkomazi worden in de komende jaren neushoorns geherintroduceerd in andere wildparken in Tanzania. Op dit moment doneert de SRC niet aan dit project omdat de Tanzaniaanse overheid de verantwoordelijkheid geheel heeft overgenomen.

Mkomazi is opgericht in 1951 en heeft net als veel Nationale Parken en Game Reserves een verleden vol strijd. De belangrijkste strijd om het gebied werd gevoerd tussen de overheid en de lokale gebruikers van het land. Het gebied dat later Mkomazi National Park werd genoemd, was oorspronkelijk erg dunbevolkt. Totdat in de jaren vijftig de African District Councils besloten dat herders in dit gebied hun vee mochten laten grazen. Decennia lang trokken herders naar het gebied en dat eiste zijn tol. Door de overbegrazing was het gebied er eind jaren tachtig erg slecht aan toe. Door intensieve stroperij, opzettelijke branden en illegale jachtpartijen was bovendien de populatie van zwarte neushoorns en olifanten bijna uitgeroeid. Vandaar dat in 1988 de overheid besloot het park in ere te herstellen. De kuddes moesten verdwijnen en het herstel van het park kreeg prioriteit van de overheid.

GEORGE ADAMSON WILDLIFE PRESERVATION TRUST

De overheid schakelde de hulp van Tony Fitzjohn en zijn George Adamson Wildlife Preservation Trust in. Samen stelden zij een programma voor het behoud van het park op. De George Adamson Wildlife Preservation Trust is de enige partner van de overheid die beslissingen mag nemen over het Mkomazi National Park. Tony Fitzjohn was met zijn stichting verantwoordelijk voor onder meer het neushoornreservaat, het aanleggen van wegen, het installeren van radionetwerken en het onderhoud van het park. In 2005 verklaarde de Tanzaniaanse overheid Mkomazi tot Nationaal Park.

DE TOEKOMST VAN HET PARK

26 oktober 2019 was een zeer bijzondere datum voor Tony. Op die dag droeg hij ‘zijn’ Rhino Sanctuary en het project met de Afrikaanse wilde hond officieel over aan de autoriteit Tanzania National Parks (TANAPA). De overdracht volgde op een spannend jaar, want al in 2018 had de Tanzaniaanse regering aangegeven een aanzienlijk grotere rol te willen spelen in het management en de exploitatie van het Mkomazi Rhino Sanctuary en het fokprogramma voor de Afrikaanse wilde hond. Dit was onvermijdelijk na de buitengewone werkzaamheden van de GAWPT in Mkomazi gedurende meer dan dertig jaar. Zowel de regering als de GAWPT hebben gewerkt aan een soepele overdracht.

Foto: © Don van der Vaart Fotoproductions

Blauwdruk

De autoriteit Tanzania National Parks (TANAPA) is inmiddels flink aan het investeren in Mkomazi. Er wordt een tweede Rhino Sanctuary gebouwd, waar ook bezoekers in mogen om neushoorns te spotten. Het Mkomazi Rhino Sanctuary is zo succesvol gebleken onder Tony dat het nu als een blauwdruk wordt gezien voor andere neushoornprogramma’s in Noord-Tanzania. Een heel mooie ontwikkeling. Tony en zijn gezin waren natuurlijk bedroefd om het feit dat ze afscheid hebben moeten nemen van Mkomazi, maar voelden zich tegelijkertijd hoopvol over de toekomst van het reservaat. De familie is er enorm trots op dat TANAPA Mkomazi als blauwdruk wil gebruiken voor andere natuurreservaten.

Veilige overdracht

Voor de Stichting Suzuki Rhino Club ging de overdracht ontzettend snel. Het bestuur volgde alle ontwikkelingen op de voet en bleef goed betrokken. In goed overleg met Tony en de autoriteiten werd afgesproken het merendeel van de deskundige staf, het equipment en het wagenpark over te dragen aan TANAPA. De Stichting Suzuki Rhino Club had daar alle begrip voor, zodat
het project zonder hapering kon worden overgedragen.
De sponsorbijdrage van de Suzuki Rhino Club aan het Mkomazi Rhino Sanctuary via de GAWPT is per 1 oktober 2019 in zijn bestaande vorm beëindigd. De stichting is overgegaan tot het ondersteunen van een soepele overdracht en heeft een deel van de daarmee gemoeide kosten gedekt. Het leek het bestuur van Stichting Suzuki Rhino Club verstandig om ook in de overdrachtsfase te blijven steunen met wat nodig was voor een veilige overdracht. Dit betrof veelal specifieke kosten voor het verhuizen en registreren van spullen die niet achterbleven.

Nieuw hoofdstuk start in Kenia

Tony en Lucy vertrokken daarna uit het huis in Kisima in Mkomazi, waar zij meer dan 30 jaar hebben gewoond en wat ook het thuis was van hun vier kinderen Mukka, Jemima, Tilly en Imogen. Ze gingen wonen in de buurt van Naivasha, een plaats ten noordwesten van Nairobi, in Kenia. Tony was met Kenya Wildlife Service in gesprek om terug te keren naar Kora National Park, de plek waar het voor hem allemaal begon. Het was de droom van Tony om ook dit park te rehabiliteren en er een Rhino Sanctuary te creëren. Het noodlot sloeg echter toe: Tony werd ziek en is uiteindelijk op 23 mei 2022 overleden aan de gevolgen van een hersentumor. Lucy en de kinderen zullen het levenswerk van Tony voortzetten en zich in blijven zetten voor de bescherming van de natuur. Het was Tony’s diepste wens om Kora, de plek waar zijn leven zo’n enorme wending nam door de ontmoeting met George Adamson, in oude luister te herstellen. Die immense taak nemen Lucy en de kinderen nu op zich.

Fotocredits: GAWPT, Marieke van der Staal, Don van der Vaart producties