*Het stroperijcijfer in heel Afrika voor 2021 is een schatting op basis van de huidige officiële statistieken (deze zijn niet voor alle landen vrijgegeven).
De huidige neushoornstroperijcrisis begon in 2008. In de jaren van 2008 tot 2015 werden in heel Afrika steeds meer neushoorns gedood voor hun hoorn. Gelukkig is de stroperij op het hele continent sinds de piek van 1.349 gedaald in 2015 weer afgenomen. Toch wordt er nog elke dag minstens één neushoorn gedood: er is dus nog veel meer dat we moeten doen.
In Zuid-Afrika leeft het grootste aantal neushoorns ter wereld. Het land is ook het hardst getroffen door stropers, met tussen 2013 en 2017 elk jaar meer dan duizend dode neushoorns.
De stroperijcijfers uit Zuid-Afrika
De meeste neushoorns die sinds 2009 zijn gestroopt, leefden in Zuid-Afrika.
In 2021 werden 451 neushoorns gedood in Zuid-Afrika. Het is de eerste keer in zes jaar dat het land weer een toename van neushoornstroperij registreert: een buitengewoon trieste realiteit. Waarschijnlijk is deze verandering te wijten aan de impact van de Covid-19-pandemie. Aangezien overal ter wereld lockdowns van kracht waren – en in Zuid-Afrika de avondklok – moet het voor stropers veel moeilijker zijn geweest om een reservaat binnen te gaan om een neushoorn te doden en vervolgens zijn hoorn het land uit te smokkelen zonder dat dat werd opgemerkt. Helaas betekende dit dat naarmate die beperkingen vervielen, criminele syndicaten hun kansen weer grepen om weer neushoorns te stropen. De stroperij nam ten opzichte van 2020 met 13 procent toe.
De neushoornpopulaties, vooral in belangrijke bolwerken als het Kruger National Park in Zuid-Afrika, zijn dramatisch gekrompen. De populaties hebben geen tijd gehad om te herstellen van de meedogenloze stroperij die de afgelopen tien jaar heeft plaatsgevonden. De langetermijneffecten van de stroperijcrisis en de langdurige periodes van droogte eisen hun tol. Zonder snelle actie zou hun aantal nog verder kunnen afnemen.
Zuid-Afrikaanse stroperij uitgelegd
In Zuid-Afrika leeft verreweg de grootste populatie neushoorns ter wereld. Zuid-Afrika is een ongelooflijk belangrijk land voor het behoud van neushoorns. Van 2007 tot 2014 kende het land een exponentiële toename van de neushoornstroperij – een groei van meer dan 9.000 procent. De meeste illegale activiteiten vinden plaats in het Kruger National Park, een beschermd leefgebied van 19.485 km2 aan de noordoostelijke grens van Zuid-Afrika met Mozambique. Het Kruger-park leed voortdurend zware verliezen door stroperij en daarom hebben de regering en internationale donors de afgelopen jaren steeds meer geld en middelen vrijgemaakt om het park te beveiligen. Ondanks de extra beschermingsmaatregelen heeft de impact van zulke intense stroperij ertoe geleid dat de neushoornpopulatie van Kruger sinds 2013 met 60 procent is afgenomen.
De neushoornpopulaties bevinden zich op een omslagpunt. We kunnen het ons niet veroorloven om nog meer neushoorns te verliezen. We moeten al het mogelijke doen om de resterende populaties te beschermen en hun aantal te laten toenemen.
Het is buitengewoon bemoedigend dat Zuid-Afrika zijn inspanningen om stroperscriminelen te arresteren en te vervolgen, blijft opvoeren. Het bestrijden van corruptie en het versnellen van vervolgingsprocedures blijft van cruciaal belang als we deze gruwelijke illegale handel echt willen aanpakken.
De bredere Afrikaanse context
De huidige stroperijcrisis begon eigenlijk in Zimbabwe, waar het moeilijke sociaal-economische en politieke klimaat het stropen van neushoorns mogelijk maakte. Zodra de makkelijke buit in Zimbabwe was uitgeput, richtten stropersbendes hun aandacht op het naburige Zuid-Afrika, dat op zijn beurt een enorme toename zag in stroperij vanaf 2009 tot 2014.
Rond 2013 breidde de Zuid-Afrikaanse crisis zich uit naar andere landen in Afrika. Eerst werd Kenia hard getroffen: het slechtste jaar voor stroperij was 2013, toen 59 dieren werden gedood (meer dan 5 procent van de nationale populatie). In 2015 leden zowel Zimbabwe als Namibië verliezen: Namibië verloor tachtig neushoorns door stroperij, tegen 25 in 2014 en slechts twee in 2012, terwijl in Zimbabwe in 2015 minstens vijftig neushoorns werden gestroopt, meer dan het dubbele van het voorgaande jaar. Voor Afrika als geheel was het totale aantal gestroopte neushoorns in 2015 het hoogste in twintig jaar.
